سطح براده: آموزش اپوکسی دانشگاه صنعتی شریف سطح براده بـه سطحی از تیغه فرز گفته مـی شود کـه در هنگام فرزکاری براده های برداشته از روی قطعه کار بر روی آن قرار مـی گیرد (شکل 3-2) .
سطح آزاد: سطح آزاد بـه سطحی از تیغه فرز گفته مـی شود کـه مقابل سطح برش قرار مـی گیرد و ممکن هست به نام سطح فاز تیغه فرز نیز نامـیده شود(شکل 3-2 ).
سطوح قطعه کار :
سطح کار: سطح کار بـه سطحی گویند کـه از روی آن براده برداری مـی شود (شکل 2-2) .
سطح برش: سطح برش بـه سطحی از قطعه کار گفته مـی شود کـه مستقیما زیر لبه برنده تیغه فرزقرار مـی گیرد و براده برداشته مـی شود(شکل2-2).
سطح کار شده: سطح کاری کـه پس از براده برداری درون روی قطعه کار ظاهر مـی شود"سطح کار شده" نامـیده مـی شود.
زاویـه گوه β : زاویـه بین سطح براده و سطح آزاد را "زاویـه گوه تیغه فرز" مـی نامند و با β نشان مـی دهند و مقدار آن بسته بـه جنس قطعات فرق مـی کند.(شکل 2-2)
در اجسام سخت مقدار آن بیشتر و در اجسام نرم مقدار آن کمتر هست و مقدار تقریبی آن مانند زوایـای رنده های تراشکاری هست و درون حدود 56 که تا 81 درجه است.
در جدول 1-2 زوایـای تیغه فرزهای از جنس فولاد تندبر نشان داده شده است.
جدول 1-2 جدول زوایـای تیغه فرز
انواع تیغه فرزها
تیغه فرزها دارای انواع و اندازه های مختلفی هستند کـه از لحاظ شکل، آموزش اپوکسی دانشگاه صنعتی شریف اندازه ،تعداد دندانـه،نوع کار،نوع تولید،طرز بستن و غیره با یکدیگر فرق دارند و تقسیم بندی مـی شوند. آموزش اپوکسی دانشگاه صنعتی شریف
طبقه بندی بر حسب نوع تولید دندانـه :
از نظر نوع تولید تیغه فرزها بـه دو دسته تقسیم مـی شوند :
الف) تیغه فرزهای با دندانـه های فرز کاری شده: لبه های برنده این تیغه فرزها بـه وسیله فرز کاری انجام مـی گیرد و شکل نـهایی این تیغه ها از طرق سنگ زنی حاصل مـی شود .تیز این تیغه ها خیلی آسان هست و از سطح آزاد ،یعنی محیط خارجی سنگ زنی مـی کنند،اما عیب آن درون این هست که اندازه اصلی قطر تیغه کم مـی شود و پهنای فاز تیغه فرز C بیشتر مـی شود و عمق شیـارهای تیغه فرزh کم مـی شود و در این صورت شیـارها بعد از مدتی حتما عمـیقتر گردد. آموزش اپوکسی دانشگاه صنعتی شریف درون شکل 3-2 مشخصات تیغه فرز نشان داده شده است.
از نظر شکل و سطح تیغه ها انواع مختلف دارند؛ از جمله تیغه فرزهای غلتکی، تیغه فرزهای غلتکی پیشانی تراش ، تیغه فرزهای زاویـه دار، پولکی،فرمـی،چرخ دنده تراش، اره ای و تیغچه دار را
مـی توان نام برد کـه در این مبحث فقط تیغه فرزهای غلتکی ،غلتکی پیشانی تراش و تیغچه دار را شرح مـی دهیم:
تیغه فرزهای غلتکی: این تیغه فرزها فقط لبه برنده محیطی دارند و آنـها را به منظور روتراشی و پرداخت سطوح هموار درون ماشینـهای فرز افقی بـه کار مـی برند(شکل 2-6a,2-6b ).
این تیغه ها بـه دو شکل دنباله دار و یـا دار ساخته مـی شوند و مشخصات آنـها قطر،جنس،اندازه درون پیشلنی این تیغه ها ثبت شده است.
تیغه فرزهای غلتکی پیشانی تراش: این تیغه فرزها نـه تنـها درون روی محیط خود لبه های برنده مانند تیغه فرزهای غلتکی دارند بلکه درون سطح پیشانی آنـها نیز دنده هایی هست که براده برداری مـی کنداز این تیغه فرزها معمولا درون ماشین فرزهای عمودی استفاده کرد. درون شکل 2-7a و b مشخصات این تیغه ها از نظر جنس و قطر و قطر درون پیشانی بدون دندانـه آنـها نمایـان است.این تیغه ها بـه صورت تیغه فرزهای غلتکی پیشانی، دنباله دار، بدون دنباله و با دنباله مخروطی ساخته مـی شوند.
ادامـه از تیغه فرزها
الف: لبه های برنده مستقیم(موازی محور فلز) با تمام طول لبه خود براده برمـی دارند و به آن سبب کار فرز ضربه ای هست و قدرت برش کم است.
ب: لبه های برنده مارپیچ کـه آرامتر کار مـی کنند و هنگامـی کـه یک دنده از کار خارج مـی شود دنده دیگری مشغول براده گیری شده هست براده ها هم بـه پهلو ریخته مـی شوند. (شکل 2-2b )
شکل 2-2a
شکل 2-2b
تیغه فرزهای تیغچه دار
این تیغه فرزها دارای تیغچه های جداگانـه هست که درون بدنـه تیغه فرز جا سازی شده و بسته
مـی شود.حسن این تیغه فرزها درون آن هست که اگر یکی از لبه های تیغه فرز صدمـه ببیند بـه آسانی
مـی توان آن را عوض کرد.
این گونـه تیغه فرزها را بیشتر به منظور پیشانی تراشی سطوح بزرگ بـه کار مـی برند.(شکل 8-2).
مشکلات تیغههای فرز
1) دقت پایین 2) انعطاف پذیری کم به منظور تولید چرخ دندههای مختلف
3) ایجاد ساییدگی و لغزش بین دنده ها 4) تشدید خستگی سطحی و پدیده Pitting
سیستم خنک کاری
به منظور کم اصطکاک بین ابزار و قطعه کار همچنین حفاظت لبه برنده ابزار لازم هست از مواد خنک کاری استفاده شود و بدین منظور درون فولادهای معمولی از آب و صابون و درون فرز کاری چدن و آلومـینیوم از نفت استفاده مـی کنیم .
برای جاری آب صابون یـا ماده خنک کاری در محل براده برداری از پمپ و یـا سیستم معینی
استفاده مـی شود.
۱- شیر مواد خنک کننده 2- پیچ سفت کننده 3- مـیله نگه دارنده
کارهائیکه بوسیله ماشین فرز مـیتوان انجام داد :
در صنعت دستگاه های زیـادی موجود هست اما دستگاه فرز مـهمترین و دقیقترین دستگاه صنعتی ایست کـه دارای انواع متعددی نیز مـیباشد.
ابزار برنده این دستگاه را تیغ فرز نامند تقریبا کارهایی را کـه مـیتوان روی این دستگاه انجام داد :
۱- صفحه تراش ۲- سیـاردر آوردن ۳- برش
۴- کنار تراشی ۵- چرخدنده تراشی ۶- چرخ دنده مارپیچ تراشی
۷- کارهای کپیـه بوسیله ماشین فرز کپی ۸- فرم تراشی بوسیله تیغ فرز فرم.
[مـهندسی مکانیک ساخت و تولید آموزش اپوکسی دانشگاه صنعتی شریف]